Sterielfilter
Sterielfilter
Filtermedium dieptefilter membraan

Links: dieptefilter medium.

Rechts: steriliserend membraan

Sterielfilter


Heel wat producten, in het bijzonder in de voeding en farmaceutische industrie, zijn microbiologisch gevoelig en dienen tijdens productie beschermd te worden tegen schimmels, gisten, bacterieën, virussen en fagen. Daarom dienen gassen en vloeistoffen die in contact komen met het eindproduct, of leidingen en installaties waar het eindproduct door gaat, gesteriliseerd te worden. Sterielfiltratie wordt ook gebruikt om eindproducten microbiologisch veilig te maken, zogenaamde koudsterilisatie of -pasteurisatie (dus filtratie ter vervanging van pasteurisatie, U.V. of U.H.T.). Bv mineraalwater, bier, ...


Sterielfiltratie is hiervoor uitermate geschikt omdat de micro-organismen fysiek verwijderd worden uit het gefilterde medium en dus niet alleen gedood. Steriel filtratie kan voor gassen en vloeistoffen.
Voor gassen worden typisch hydrofobe (waterafstotende) filtermedia, zoals PTFE of gehydrofobiseerd borosilicaat, gebruikt.
Voor vloeistoffen worden typisch hydrofiele (waterminnende) filtermedia gebruikt, zoals PES (PolyEtherSulfone), PVDF (PolyVinylideneFluoride), hydrofiel PTFE, enz. Dit omdat de vloeistof makkelijk door de filter zou dringen, wat gunstig is voor het haalbare debiet. Voor vloeistoffen met een oppervlaktespanning lager dan water (bv solventen in API productie) kunnen ook intrinsiek hydrofobe membranen gebruikt worden, omdat die alsnog het membraan bevochtigt.


Om de filters steriel te houden zijn er verschillende mogelijkheden: 

- Steriel luchtfilters kunnen inline gestoomsteriliseerd (SIP: steam in place ) worden of offline geautoclaveerd. IndusFilter heeft ruime expertise in deze procedures: indien correct uitgevoerd kunnen de steriel filters, afhankelijk van het type, meer dan 100 of 200 keer gesteriliseerd worden, echter indien dit foutief gebeurt kunnen ze kapot gestoomd worden.

- Vloeistof sterielfilters kunnen eveneens gestoomsteriliseerd worden, maar dit is minder aangeraden omdat de hydrofiele filtermedia typisch minder stoombestendig zijn. Het is voor de levensduur (en dus de gebruikskost) gunstiger een heetwater 'sanitisatie' uit te voeren of chemisch te steriliseren. Dit is ook wel gekend als CIP (clean in place), bijvoorbeeld met een lichte perazijnzuur, chloordioxide, peroxide, of .... oplossing. Eventueel voorafgegaan door een basische reinigingsstap, bijvoorbeeld met loog (NaOH).
In het bijzonder voor steriele waterfiltratie is heet water sanitisatie interessant: het volstaat een warmtewisselaar in de leiding te plaatsen en er is geen risico op restanten van chemicalieën.


Controle van de steriliserende werking van de steriel filter kan door middel van een zogenaamde integriteitstest: dit is een niet-destructieve test (de filter is achteraf herbruikbaar) die onrechtstreeks de porositeit van de filter meet met een directe, gevalideerde corrolatie met een eigenlijke (destructieve) steriliteitstest, een zogenaamde 'live bacterial challenge test'.